"Εγώ ο Θουκυδίδης ένας Αθηναίος"

από την Άννα Κοκκίνου, στο θέατρο Σφενδόνη

one-woman show !

- οι σκέψεις μου, ατάκτως ερριμμένες...-

Εδώ και 2 μέρες, αναρωτιέμαι, τι πραγματικά θα ήθελα να γράψω γι αυτό το θεατρικό έργο, που παρακολούθησα την Παρασκευή το βράδυ...

Από πού δηλαδή να το πιάσω και πού να τ’ αφήσω...

Από ποια σκοπιά να δω αυτήν την παράσταση ή να την ερμηνεύσω ή να την  κατανοήσω ή με κάποιον τρόπο, κάπως να την περιγράψω...

Διάβασα με προσοχή τις σημειώσεις για το έργο, της ίδιας της ηθο – ποιού :

"Πελοποννησιακός πόλεμος είναι η καθημερινή ζωή του ανθρώπου
μέσα στην Ιστορία, που συνεχίζεται αιώνια.
...................................................................

Η ιστορία του (Πελοπον. πολέμου) είναι ένα πανόραμα της φύσης του ανθρώπου
νοιώθοντας την κανείς,
ο θαυμασμός και η φρίκη για το είδος γίνονται ένα.
..................................................................

Να καθρεφτιστεί το ήθος και η αντίσταση του ανθρώπου
απέναντι στην ίδια του τη φύση.
...................................................................

… η απανταχού τεχνολογία – για  πληρέστερη και αποδοτικότερη αναπαραγωγή…

...................................................................

Η σχέση μου με τον Θουκυδίδη είχε αρχίσει να εξυφαίνεται από παλιά,
και την ανταλλαγή της με το κοινό θεωρώ ως αναγκαία πράξη ολοκλήρωσης της."

Με τίποτα από τα παραπάνω δεν θα μπορούσα φυσικά, να διαφωνήσω...

Η ΙΣΤΟΡΙΑ

και πως είναι η εποχή να την "δώσεις" στον κόσμο πληρέστερα, αποδοτικότερα, με την βοήθεια της τεχνολογίας !

Το εγχείρημα που εξελίσσεται στο θέατρο Σφενδόνη, με εντυπωσίασε !

Πρώτα και κατά κύριον λόγο, με εντυπωσίασε το θέμα !

"Θουκυδίδης Αθηναίος ξυνέγραψε τον πόλεμον των Πελοποννησίων και Αθηναίων ως επολέμησαν προς αλλήλους…"

Βιβλία 8 !

Παραθέτω ενδεικτικά :

Θουκυδίδου Ιστορίαι (Μετάφραση Ελ. Βενιζέλου)

(Κατάλογος κειμένων)

Δεν είναι εύκολα πράγματα αυτά, έτσι κι αλλιώς...

Τώρα θα μου πεις – και ποιος είπε ότι το θέατρο είναι για εύκολα πράγματα ; !

Όσον αφορά στην θεματολογία, υπάρχουν άραγε κάποια στεγανά για το θέατρο ;

Υπάρχουν θέματα , που να αφορούν σε οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα, τα οποία "αντενδείκνυνται" να παρουσιαστούν επί σκηνής ;

Υπάρχουν στ’ αλήθεια, "αντιθεατρικά" θέματα ; Θέματα που "αφ’ εαυτού τους" δεν μπορούν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του κοινού ;

Μπορεί άνετα, για παράδειγμα, να γίνει θέμα για το θέατρο και να παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον θεατή , η υγεία ; ή, η παιδεία ; Η θρησκεία ; Οι επιστήμες ; Η φιλοσοφία ; Ο πλούτος ; Η φτώχεια ; Η αμάθεια κι η ημιμάθεια ; Η βλακεία ; Ο έρωτας ; Η φιλία ; Η απιστία ; Η πορνεία ; Η ηλιθιότητα ; Η τρέλα ; Η οικογένεια ; Ο θάνατος ; Η χώρα ; Το εμπόριο ; Η γραφειοκρατία ; Ο πόλεμος ; Ο κάθε λογής εθνικός ή άλλος αγώνας ; Η κάθε λογής ανθρώπινη εμμονή και το κάθε πάθος ; Οι αρετές και οι κακίες ; Τα κόμπλεξ ; Η καλωσύνη ; Η δολιότητα ; και τέλος πάντων, ο, τιδήποτε αφορά στα ανθρώπινα, υπάρχει περίπτωση να μην προσφέρεται για το θέατρο ;

Πώς θα μπορούσε ;! Αφού το θέατρο , ως μεγενθυτικός καθρέφτης της ζωής μας λειτουργεί...
Η ταπεινή γνώμη ενός απλού θεατή, αποφαίνεται ότι στο θεατρικό παιχνίδι στεγανά δεν μπορεί να υπάρχουν, δεν πρέπει να υπάρχουν και ότι δεν υπάρχουν...

Και άραγε, ο Πελοποννησιακός πόλεμος, ως θεατρικό ζητούμενο ; !

Μονάχα οι ειδικοί , μελετητές και ιστορικοί έχουν πραγματικά ασχοληθεί με 27 χρόνια σκληρών μαχών - Έλληνες εναντίον Ελλήνων.

Και ό, τι εμείς κάναμε ως παιδιά στο σχολείο, στο μάθημα της Ιστορίας για τον Πελοποννησιακό πόλεμο, παπαγαλία συνήθως μας έβαζαν να το μάθουμε, και κείμενα τόσο θαυμαστά και ιστορήσεις τόσο διδακτικά εξαίσιες, σαν αυτές του Όμηρου, του Ηρόδοτου, του Θουκυδίδη, τις κακοποίησε και τις κατέστρεψε κι αυτές στην συνείδηση και στα μυαλά πολλών παιδιών, το ανεκδιήγητο Ελληνικό μας, μη εκπαιδευτικό, μη σύστημα...

Γενιές παιδιών , σχεδόν ολόκληρος ο Ελληνικός πληθυσμός μέσα στα χρόνια, βγήκε χωρίς στοιχειώδεις γνώσεις – και άλλοτε με ισχυρές στρεβλώσεις όσον αφορά στην Ιστορία, έχουμε ακόμα μέχρι σήμερα παραδείγματα νεωτάτων χρόνων σχετικά – βλέπε "συνωστισμοί στα παράλια της Σμύρνης" και άλλα πολλά δραματικά και τραγελαφικά, Θοῦ, Κύριε, φυλακὴν τῷ στόματί μου καὶ θύραν περιοχῆς περὶ τὰ χείλη μου...

Ένα ουσιώδες ζήτημα, ως προς την διδασκαλία της ιστορίας, είναι να βρεί ο δάσκαλος έναν τρόπο, ώστε να κινήσει το ενδιαφέρον του μαθητή για το ζητούμενο.

Υπάρχουν ασφαλώς εξ ίσου σημαντικά ζητήματα. Όπως, το να έχει καταγραφεί η ιστορία όσο γίνεται αντικειμενικά, το να γνωρίζει ο διδάσκων καλά το θέμα ή το να αγαπάει το θέμα, το να έχει ο διδάσκων ενδιαφέρον να μεταδώσει το θέμα κ.ο.κ.

Άμα αγαπάς, ψάχνεις τρόπους, να μεταδώσεις το ενδιαφέρον και την αγάπη σου.

Ως ένας απλός θεατής, θαρρώ ότι αυτή είναι η περίπτωση της ηθο-ποιού κυρίας Κοκκίνου και του Πελοποννησιακού της πολέμου.

Είναι αλήθεια, ότι κατά την διάρκεια της παράστασης, κάποιες φορές, μου δημιουργήθηκε μιά αμηχανία, μιά απορία  και με άγχωνε κάπως, να βλέπω ότι ανέλαβε μονάχη της,  one-woman show, την φιλόδοξη αποστολή να μυήσει το κοινό της στον Θουκυδίδη και στα 27 χρόνια ενός ουσιαστικά εμφυλίου πολέμου.

Τελικά, γνώμη μου είναι, πως πρόκειται για μια ουσιαστικά πολιτική πράξη –στις μέρες που ζούμε...-, το ανέβασμα ενός τέτοιου έργου, μια κοπιώδης πράξη, δοσμένη, αν κατάλαβα σωστά, με άποψη, πείσμα και πάθος.

Αν δεν διαθέτεις πείσμα και πάθος, τέτοιου είδους εγχειρήματα αστοχούν...

Βγαίνοντας από το θέατρο, δεν είχα μάθει φυσικά όλον τον Πελοποννησιακό πόλεμο, όμως,

ήθελα πάρα πολύ, μου δημιουργήθηκε η ανάγκη, όταν επιστρέψω στο σπίτι να ανοίξω τον Θουκυδίδη και να διαβάσω.

Κι αυτό έκανα.

Από αυτήν την άποψη, πάντα λέγαμε, έστω και έναν άνθρωπο αν κερδίσεις, έστω και ένα μυαλό αν κερδίσεις, τότε στον απολογισμό υπάρχει θετικό πρόσημο.

Ύστερα από το θέμα, κατά δεύτερον λόγο, με εντυπωσίασε το θέαμα !

Ο τρόπος διδασκαλίας της Ιστορίας από σκηνής, μου φάνηκε πρωτοποριακός, ευφάνταστος, τολμηρός, μετα-μοντέρνος. Ένα πείραμα.

Συγχωρέστε με , που μιλάω για διδασκαλία. Δεν το ξεχνάω πως είναι θέατρο, απλά έχω την πεποίθηση, από πάντα πίστευα, ότι η θεατρική πράξη καθώς και η διδασκαλία σε μαθητές,  είναι στενά συγγενείς τέχνες.

Ευρηματικός ο τρόπος διδασκαλίας πάνω στο αυτοκινούμενο πολεμικό – μη πολεμικό, αρματωμένο καροτσάκι.

Το αποκαλώ και "μη πολεμικό", γιατί άκουσα με ενδιαφέρον – ας μου ήταν γνωστός -, να εκφέρεται από αυτό το καροτσάκι με μεγάλη  γλυκύτητα ο Επιτάφιος του Περικλέους .

Απόσπασμα από  τον Επιτάφιον του Περικλέους

- σε μετάφραση Ελευθερίου Βενιζέλου -

XXXVII

...............................................................................

"Ζώμεν τωόντι υπό πολίτευμα, το οποίον δεν επιζητεί ν' αντιγράφη τους νόμους των άλλων, αλλ' είμεθα ημείς μάλλον υπόδειγμα εις τους άλλους παρά μιμηταί αυτών. Και καλείται μεν το πολίτευμά μας δημοκρατία, λόγω του ότι η κυβέρνησις του κράτους ευρίσκεται όχι εις χείρας των ολίγων, αλλά των πολλών.

Αλλά δια μεν των νόμων ασφαλίζεται εις όλους ισότης δικαιοσύνης δια τα ιδιωτικά των συμφέροντα, ενώ υπό την έποψιν της κοινής εκτιμήσεως, έκαστος πολίτης προτιμάται εις τα δημόσια αξιώματα, όχι διότι ανήκει εις ωρισμένην κοινωνικήν τάξιν, αλλά δια την προσωπικήν του αξίαν, εφόσον διακρίνεται εις κάποιον κλάδον. Ούτε, εξ άλλου, εκείνος που είναι πτωχός, ημπορεί όμως να προσφέρη υπηρεσίας εις την πόλιν, ευρίσκει εμπόδιον εις τούτο, ένεκα της κοινωνικής του αφανείας.

Και όχι μόνον εις τον δημόσιόν μας βίον πολιτευόμεθα με πνεύμα ελευθέριον, αλλά και εις την αναμεταξύ μας καθημερινήν επικοινωνίαν είμεθα ελεύθεροι καχυποψίας, διότι δεν αγανακτούμεν εναντίον των άλλων δι' όσα πράττουν χάριν της ευχαριστήσεώς των, ούτε προσλαμβάνομεν απέναντί των φυσιογνωμίαν σκυθρωπής αποδοκιμασίας, η οποία δεν ζημιώνει αληθώς, πληγώνει όμως.

Αλλ' ενώ εις τας ιδιωτικάς μας σχέσεις αποφεύγομεν να φαινώμεθα δυσάρεστοι, εις τον δημόσιόν μας βίον αποφεύγομεν την παρανομίαν, από ευλάβειαν προ πάντων προς τας επιταγάς των εκάστοτε αρχόντων και των νόμων, εκείνων ιδίως εξ αυτών, όσοι έχουν τεθή είτε προς υπεράσπισιν των αδικουμένων, είτε, μολονότι άγραφοι, φέρουν αναμφισβήτητον όνειδος εις τους παραβάτας των."

................................................................................

Με την σημερινή πραγματικότητα

ΟΥΔΕΜΙΑ ΣΧΕΣΗ !

Απ’ ότι είδα, το έργο πήρε παράταση μέχρι τις 15 Ιουνίου.

Αν θέλετε να γνωρίσετε Ιστορίες παλιές, με μιά νέα ματιά, να πάτε να το δείτε !